Ustawa o Sygnalistach

Kluczowe informacje dla firm

W Unii Europejskiej została wprowadzona dyrektywa o ochronie sygnalistów, którą każde państwo członkowskie musi zaimplementować w swoim kraju. W Polsce dotychczasowe przepisy dotyczące sygnalistów były rozproszone w różnych aktach prawnych, takich jak kodeks pracy czy ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Nowa dyrektywa ma na celu stworzenie jednolitego aktu prawnego, który zapewni kompleksową ochronę sygnalistom.

Cel dyrektywy

Dyrektywa ma na celu ujednolicenie tych przepisów w całej UE oraz wprowadzenie kompleksowej ochrony dla osób zgłaszających naruszenia. Przewiduje ona szczegółowe formy i kanały zgłaszania nieprawidłowości, zapewniając pełną poufność oraz zakaz działań sankcyjnych wobec sygnalistów. Wcześniejsze przepisy, a w wielu krajach ich brak, sprawiały, że osoby posiadające wiedzę o nadużyciach obawiały się zgłaszania ich z powodu możliwych kar.

Termin wdrożenia i nowe obowiązki 

Do 25 września 2024 roku firmy muszą wdrożyć nowe obowiązki dotyczące sygnalistów. Tego dnia wejdą w życie przepisy dotyczące zgłoszeń wewnętrznych, ujawnienia publicznego oraz przepisów karnych. Oznacza to, że zarówno sektor publiczny, jak i prywatny (z wyjątkiem firm zatrudniających mniej niż 50 pracowników, oraz jednostek organizacyjnych gmin i powiatów liczących mniej niż 10 000 mieszkańców) będą musiały ustanowić procedury zgłoszeń wewnętrznych.

Obowiązki dla firm dotyczące zarządzania procedurami

1. Ocena obecnych procedur:

Przeprowadzenie dokładnej analizy istniejących polityk zgłaszania naruszeń, w tym ocena ich skuteczności i adekwatności do wymogów regulacyjnych.

2. Ustanowienie bezpiecznych kanałów zgłoszeń dla sygnalistów:

Wprowadzenie przejrzystych i poufnych kanałów zgłaszania naruszeń, które są łatwo dostępne dla pracowników na różnych poziomach organizacji.

3. Szkolenia dla pracowników:

Regularne szkolenia dotyczące procedur zgłaszania oraz ochrony sygnalistów (whistleblowerów), aby zwiększyć świadomość pracowników na temat możliwości zgłaszania i ich praw.

4. Monitorowanie skuteczności:

Regularny przegląd i aktualizacja wdrożonych procedur, aby zapewnić ich ciągłe dostosowanie do zmieniających się wymagań prawnych oraz efektywne funkcjonowanie w praktyce.

5. Promowanie kultury otwartości:

Stworzenie środowiska, w którym pracownicy czują się komfortowo i bezpiecznie zgłaszając swoje obawy, co może wymagać zmiany kultury organizacyjnej poprzez odpowiednie wsparcie i edukację.

Konieczność stworzenia odpowiednich systemów do przyjmowania zgłoszeń oraz prowadzenia działań następczych może wymagać inwestycji w technologie i procesy.

Firmy mają obowiązek nie tylko spełniać wymagania prawne dotyczące zarządzania procedurami zgłaszania naruszeń, ale również korzystać z tych działań jako narzędzia poprawy zarządzania i zwiększania zaufania wszystkich interesariuszy.

Korzyści zgodności z ustawa dla Sygnalistów

• Poprawienie zarządzania ryzykiem dzięki zgodności z ustawa dla sygnalistów poprzez wcześniejsze wykrywanie potencjalnych naruszeń i szybszy czas reakcji. 

• Zwiększenie zaufania ze strony pracowników, klientów i partnerów biznesowych, co przekłada się na lepszą reputację firmy. 

• Ograniczenie ryzyk prawnych i finansowych związanych z nieprawidłowościami oraz możliwość zminimalizowania potencjalnych strat. 

 

Znaczenie ustawy dla przyszłości biznesu 

Ustawa o ochronie sygnalistów kładzie nacisk na etykę, odpowiedzialność i przejrzystość w biznesie. Promuje etyczne praktyki biznesowe i chroni osoby zgłaszające naruszenia. Firmy, które efektywnie wdrożą jej przepisy, mają szansę na wzmocnienie zaufania oraz budowanie silniejszej kultury korporacyjnej. Implementacja ustawy to nie tylko zobowiązanie prawne, ale także okazja do poprawy zarządzania ryzykiem i wzmocnienia reputacji.